Ο αισθητήρας λάμδα, γνωστός και ως «αισθητήρας οξυγόνου», εξασφαλίζει ιδανικές συνθήκες για τον καταλύτη, παρέχοντας συνεχή μέτρηση της αναλογίας αέρα-καυσίμου. Το βέλτιστο μείγμα αέρα προς καύσιμο για έναν κινητήρα εσωτερικής καύσης είναι αυτό που έχει αναλογία 14,7 μερών αέρα προς 1 μέρος καυσίμου: αυτός ο συγκεκριμένος συνδυασμός αέρα-καυσίμου ονομάζεται «λάμδα». Αυτή η αναλογία, ωστόσο, δεν είναι αυτόματα εγγυημένη και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αισθητήρες λάμδα παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο.
Στις μοτοσικλέτες, ο αισθητήρας λάμδα είναι συνήθως εγκατεστημένος στο σύστημα εξάτμισης (πριν ή και μετά τον καταλύτη) και μετρά το ποσοστό οξυγόνου στο σύστημα. Στη συνέχεια, μεταφέρει τις πληροφορίες στην ηλεκτρονική μονάδα ελέγχου (ECU).
Συχνά, το μείγμα αέρα-καυσίμου είναι είτε πολύ πλούσιο είτε πολύ φτωχό για να κάνει σωστά τη δουλειά του ο καταλύτης. Εάν το μείγμα είναι πολύ πλούσιο, το σύστημα εξάτμισης δεν περιέχει αρκετό οξυγόνο, ενώ εάν το μείγμα είναι πολύ φτωχό, υπάρχει πάρα πολύ οξυγόνο. Η αποτελεσματική λειτουργία του καταλύτη δεν είναι δυνατή σε καμία από τις δύο περιπτώσεις.
Το κύκλωμα ελέγχου: | Φτωχό μείγμα | Πλούσιο μείγμα |
Για να αντιμετωπιστεί αυτό, ο αισθητήρας οξυγόνου αναμεταδίδει τα ευρήματά του στην ECU, η οποία στη συνέχεια προσαρμόζει το μείγμα αέρα-καυσίμου όσο το δυνατόν πιο κοντά στην αναλογία 14,7. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, πιο αποτελεσματική καύση, η οποία όχι μόνο ωφελεί το περιβάλλον μειώνοντας τις εκπομπές, αλλά εξοικονομεί καύσιμο και μειώνει τη φθορά του κινητήρα.
Ένας ελαττωματικός ή χαλασμένος αισθητήρας λάμδα μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους. Ενώ ένας αισθητήρας λάμδα πρέπει να αντικατασταθεί λόγω φυσιολογικής φθοράς με την πάροδο του χρόνου, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που ενδέχεται να οδηγήσουν στην ανάγκη για πρόωρη αντικατάσταση, ωστόσο μπορούν να αποφευχθούν.
Οι συνήθεις αιτίες αστοχίας των αισθητήρων λάμδα συμβαίνουν όταν έρχεται σε επαφή με:
Πρόσθετα καυσίμου: Οι αισθητήρες λάμδα μπορεί να καταστραφούν από πρόσθετα καυσίμου που μερικές φορές περιέχονται στο καύσιμο ή να προστίθενται επιπλέον από τον οδηγό. Επομένως, συνιστάται η αποφυγή χρήσης πρόσθετων καυσίμων ή καυσίμων που τα περιέχουν.
Σιλικόνη: Η επαφή με τη σιλικόνη κλείνει την πορώδη κεραμική επιφάνεια του αισθητήρα. Αυτό εμποδίζει τη μεταφορά ιόντων, με αποτέλεσμα να μην δημιουργείται τάση. Το αντισκωριακό λάδι και το γράσο κινητήρα είναι κοινές πηγές μόλυνσης από σιλικόνη. Ένας σίγουρος τρόπος για την πρόληψη αυτού του τύπου μόλυνσης είναι η χρήση προϊόντων χωρίς σιλικόνη, όπως γράσο αισθητήρων λάμδα. Όλοι οι αισθητήρες NTK Vehicle Electronics πωλούνται σε σφραγισμένη, πλαστική συσκευασία, εξαλείφοντας κάθε πιθανότητα μόλυνσης.
Αποθέσεις άνθρακα (αιθάλη): Οι αποθέσεις μπορεί να εμφανιστούν τόσο στο προστατευτικό καπάκι, όσο και στο στοιχείο του αισθητήρα. Αυτό θα κάνει τον αισθητήρα να υπολειτουργεί και τελικά να αστοχήσει. Είναι σημαντικό να εντοπιστεί η πηγή της πρόκλησης αποθέσεων άνθρακα, διαφορετικά και ο νέος αισθητήρας θα αντιμετωπίσει το ίδιο πρόβλημα.
Παρακολουθήστε το βίντεό μας για το πώς να αντικαταστήσετε σωστά έναν αισθητήρα λάμδα σε ένα αυτοκίνητο:
Είτε πρόκειται για μόλυνση, είτε απλώς για γήρανση, η τοποθέτηση ενός νέου αισθητήρα λάμδα είναι συχνά ένα απαραίτητο βήμα συντήρησης για τους μοτοσικλετιστές. Παρόλο που ο αισθητήρας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, η αντικατάστασή του είναι μια εύκολη διαδικασία. Γενικά, συνιστάται να ζητήσετε τη βοήθεια ενός επαγγελματία εάν προκύψουν ζητήματα όπως το σφίξιμο του σπειρώματος, ωστόσο η αντικατάσταση ενός αισθητήρα λάμδα είναι κάτι που μπορεί συχνά να πραγματοποιηθεί από τον ίδιο τον αναβάτη.
Οι ενδείξεις ότι θα χρειαστεί να αντικαταστήσετε τον αισθητήρα στη μοτοσικλέτα σας περιλαμβάνουν: αναμμένη προειδοποιητική λυχνία «check engine light», υψηλή κατανάλωση καυσίμου, ρετάρισμα και ακανόνιστο ρελαντί. Στην περίπτωση της μοτοσικλετίστριας Valerie Hoppe, Specialist Brand Communication Aftermarket της NGK SPARK PLUG EUROPE GmbH, η οποία αντικατέστησε τον αισθητήρα λάμδα στη μοτοσικλέτα της χωρίς καμία επαγγελματική βοήθεια, η μοτοσικλέτα της εμφάνισε ένα κωδικό βλάβης που αναφέρεται στον αισθητήρα λάμδα.
«Η τιμή της αντικατάστασής του από επαγγελματία και η σχετικά μεγάλη απόσταση από ένα αξιόπιστο συνεργείο ήταν οι κύριοι λόγοι που αποφάσισα να το κάνω μόνη μου», λέει. Αν και δεν ήταν «μηχανικός από χόμπι», η Valerie δεν πτοήθηκε από το να πραγματοποιήσει την αντικατάσταση μόνη της. «Πειράζω τη μοτοσικλέτα μου των 125cc από τότε που ήμουν 16, οπότε ήμουν σίγουρη ότι μπορούσα να το κάνω», λέει.
«Είναι πολύ γρήγορο και απλό. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να αφαιρέσετε την φίσα, να ξεβιδώσετε τον αισθητήρα, να βιδώσετε έναν νέο αισθητήρα, να επανατοποθετήσετε την φίσα και είστε έτοιμοι, έχετε ξανά έναν πλήρως λειτουργικό αισθητήρα οξυγόνου!», λέει με περηφάνια. Λαμβάνοντας υπόψη τις εκπομπές ρύπων, τα πλεονεκτήματα της απόδοσης του κινητήρα, καθώς και το πόσο απλή είναι η αντικατάστασή του, ο αισθητήρας λάμδα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξασφάλιση της εύκολης οδήγησης.